Ünlülerin Nitelikleri Ünlülerin NitelikleriTürkçede sesler, ünlüler ve ünsüzler olmak üzere iki ana gruba ayrılır.Ses yolunda bir engele çarpmadan çıkan sese ünlü denir. Türkçede sekiz ünlü vardır: a, e, ı, i, o, ö, u, üÜnlüler şu biçimde sınıflandırılır:A. Dilin durumuna göre:1. 1.Kalın ünlüler: a, ı, o, u2. 2.İnce ünlüler: e, i, ö, üB. Dudakların durumuna göre:
Bir kelimenin birinci hecesinde kalın bir ünlü (a, ı, o, u) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de kalın, ince bir ünlü (e, i, ö, ü) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur: adım, ayak, boyunduruk, burun, dalga, dudak, kırlangıç; beşik, bilezik, gelincik, gözlük, üzengi, vergi, yüzük vb.Büyük ünlü uyumuna aykırı olan Türkçe kelimeler de vardır: anne,
Küçük Ünlü UyumuBir kelimede düz ünlüden sonra düz (a, e, ı, i), yuvarlak ünlüden sonra yuvarlak dar (u, ü) veya düz geniş (a, e) ünlüler bulunur: anlaşmalı, bilek, çilek, ısırmak, ılıklaşmak, kayıkçı, seslenmek, yeşil; boyunduruk, börekçi, çocuk, güreşmek, ocakçı, odun, özlemek, sürmek, vurmak, yoklamak, yorgunluk, yumurta, yüreksiz vb.Küçük ünlü uyumuna aykırı
Ünlü DaralmasıTürkçede a, e ünlüleri ile biten fiillerin şimdiki zaman çekiminde, söyleyişte de yazımda da a ünlüsü ı, u; e ünlüsü i, ü olur: başlıyor (başla–yor), oynuyor (oyna–yor), doymuyor (doyma–yor), izliyor (izle–yor), diyor (de–yor), gelmiyor (gelme–yor), gözlüyor (gözle–yor) vb.Birden çok heceli ve a, e ünlüleri
Ünlü Düşmesi1. İki heceli bazı kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında ikinci hecelerindeki dar ünlüler düşer: ağız / ağzı, alın / alnı, bağır / bağrım, beniz / benzi, beyin / beynimiz, boyun / boynu, böğür / böğrüm, burun / burnu, geniz / genzi, göğüs / göğsün, gönül / gönlünüz, karın / karnı, oğul / oğlu; çevir– / çevril–, devir– / devr